Το σύνδρομο της εργασιακής εξάντλησης


Έχετε μια πολύ απαιτητική δουλειά και πολλές ευθύνες φορτωμένες στους ώμους σας. Αν και περιστασιακά παίρνετε άδεια για να χαλαρώσετε, επιστρέφετε πάντοτε στο γραφείο με βαριά καρδιά. Έχετε πια αρχίσει να αναρωτιέστε εάν σας έχει εξαντλήσει η δουλειά σας. Ή ίσως, όπως πολλοί κάνουν, προσπαθείτε να αγνοήσετε το θέμα και αρνείστε ότι έχετε πρόβλημα.

Η εργασιακή (ή επαγγελματική) εξάντληση είναι ένα πολύ σοβαρό σύνδρομο, αναφέρουν ειδικοί από την Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότας. Και προειδοποιούν ότι εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να υπομονεύσει την υγεία.

Τι είναι

Με τον όρο εργασιακή εξάντληση περιγράφεται η σωματική, συναισθηματική και ψυχική καταπόνηση που προκαλείται από τη μακροχρόνια έκθεση σε απαιτητικές εργασιακές συνθήκες και αποτελεί το αθροιστικό επακόλουθο του στρες.

Οι πιθανότητες να εκδηλώσει ένας εργαζόμενος εξάντληση είναι αυξημένες όταν η εργασία είναι τόσο απαιτητική ώστε χάνεται η ισορροπία μεταξύ δουλειάς και επαγγελματικής ζωής, όταν ο εργαζόμενος προσπαθεί να κάνει τα πάντα για τους πάντες, όταν η δουλειά είναι μονότονη ή ο εργαζόμενος αισθάνεται ότι ασκεί μικρό ή ανύπαρκτο έλεγχο σε αυτήν, καθώς και όταν ασχολείται με ορισμένα επαγγέλματα που απαιτούν συνεχή ενασχόληση με τρίτα πρόσωπα (όπως είναι τα επαγγέλματα Υγείας, η διδασκαλία, η συμβουλευτική και τα σώματα ασφαλείας).

Πώς αντιμετωπίζεται

Για να αντιμετωπίσετε την εργασιακή εξάντληση, μιλήστε στον προϊστάμενο ή τον γιατρό σας. Μπορείτε να αναρρώσετε από αυτήν, αλλά θα χρειαστεί να κάνετε αλλαγές και να αφιερώσετε χρόνο. Συνεπώς μην περιμένετε να συνέλθετε ως διά μαγείας. Να είστε ανοιχτοί σε όλα τα ενδεχόμενα και να σκεφτείτε καλά όλες τις επιλογές σας πριν λάβετε τις όποιες αποφάσεις. Το σημαντικό είναι να μην αφήσετε τη δουλειά σας να επηρεάσει την υγεία σας.

Οι αιτίες

Η εργασιακή εξάντληση μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες:

? Στην έλλειψη ελέγχου. Ίσως δεν μπορείτε να επηρεάσετε αποφάσεις που επηρεάζουν τη δουλειά σας, όπως ποιες ώρες θα εργάζεστε, τι είδους πρόσθετες υποχρεώσεις θα αναλάβετε ή πόση δουλειά θα σας ανατεθεί.

? Σε ασαφείς προσδοκίες. Μπορεί λ.χ. να μην είστε σίγουροι για τον βαθμό της εξουσίας που θα έχετε ή να μην έχετε τους κατάλληλους πόρους ή το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό για να κάνετε τη δουλειά σας.

? Σε δυσλειτουργική δυναμική στον χώρο εργασίας. Μπορεί να συνεργάζεστε με έναν «τραμπούκο», να σας υπονομεύουν οι συνάδελφοί σας ή να έχετε έναν προϊστάμενο που προσπαθεί να οικειοποιηθεί όσα εσείς επιτυγχάνετε.

? Στις διαφορετικές αξίες. Εάν οι δικές σας αξίες διαφέρουν από τον τρόπο με τον οποίο η εταιρεία σας κάνει τις δουλειές της ή αντιμετωπίζει τους υπαλλήλους της, κάποια στιγμή θα φθάσετε στα όριά σας.

? Στην κακή επιλογή δουλειάς. Εάν ασκείτε ένα επάγγελμα που δεν ταιριάζει στα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές σας, είναι σαφές ότι θα καθίσταται ολοένα πιο στρεσογόνο με το πέρασμα του χρόνου.

? Στις ακρότητες. Όταν μια δουλειά είναι μονίμως μονότονη ή χαώδη, θα χρειάζεστε συνεχώς ενέργεια για να παραμένετε συγκεντρωμένοι, με συνέπεια να στερέψει κάποια στιγμή η ενέργειά σας και να νιώσετε εξάντληση.

Τα συμπτώματα

Για να αντιληφθεί ένας εργαζόμενος εάν πάσχει από εργασιακή εξάντληση, μπορεί να απαντήσει σε μία σειρά ερωτημάτων τα οποία υποδηλώνουν τα συμπτώματα της εξάντλησης. Τα ερωτήματα αυτά είναι:

? Είστε πιο κυνικοί, επικριτικοί και σαρκαστικοί στη δουλειά;

? Έχετε χάσει την ικανότητα να αισθάνεστε χαρά;

? «Σέρνεστε» μέχρι τη δουλειά σας και δυσκολεύεστε να την αρχίσετε όταν φθάνετε εκεί;

? Έχετε γίνει πιο οξύθυμοι και λιγότερο υπομονετικοί με τους συναδέλφους ή τους πελάτες σας;

? Αισθάνεστε ότι αντιμετωπίζετε ανυπέρβλητα εμπόδια στη δουλειά σας;

? Αισθάνεστε ότι δεν έχετε πλέον την απαιτούμενη ενέργεια για να είστε παραγωγικοί;

? Τα επιτεύγματά σας έχουν πάψει να σας προσδίδουν ικανοποίηση;

? Δυσκολεύεστε να είστε αυτοσαρκαστικοί;

? Έχετε βαρεθεί να ακούτε τους συναδέλφους σας να σας ρωτούν αν είστε καλά;

? Αισθάνεστε ότι έχετε χάσει κάθε ψευδαίσθηση για το τι είναι πραγματικά η δουλειά σας;

? Στρέφεστε στο φαγητό, στο ποτό ή και σε ουσίες ακόμα προκειμένου να αισθάνεστε καλύτερα ή απλώς να μην αισθάνεστε τίποτα;

? Έχουν αλλάξει οι συνήθειες του ύπνου ή η όρεξή σας;

? Σας ταλαιπωρούν ανεξήγητοι πονοκέφαλοι, ενοχλήματα στον αυχένα ή πόνος στη μέση;

Πότε πρέπει να λάβετε μέτρα

Εάν νομίζετε ότι πάσχετε από εργασιακή εξάντληση, μην την αγνοήσετε, διότι μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες όπως:

? Ακραίο στρες

? Κόπωση

? Αϋπνία

? Ανθυγιεινές αλλαγές του σωματικού βάρους

? Κατάθλιψη

? Άγχος

? Κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών

? Αρνητικές συνέπειες στις διαπροσωπικές σχέσεις ή στην οικογενειακή ζωή

Δημοφιλείς αναρτήσεις